Een stimulerende bijstand

De Volkskrant opende afgelopen maandag met plannen van de Eindhovense gemeenteraad. De gemeenteraad wil dat we mensen vanuit de bijstand positiever stimuleren om aan het werk te gaan. Iedereen is het er over eens. Positief stimuleren werkt beter dan dreigen en straffen.

Daar moeten we dus een volgende stap in zetten. Mensen weer het zelfvertrouwen geven in wat ze kunnen. In plaats van je klein maken omdat je al zo vaak bent afgewezen. Aansluiten bij de motivatie van mensen. Wat mensen kunnen. Dat laten zien aan werkgevers. Want mensen in de bijstand hebben meestal niet een cv waar werkgevers meteen enthousiast van worden. WijEindhoven en 040werkt gaan daar komende tijd een grotere rol in spelen.

Het voorstel van de gemeenteraad ging verder. Dat voorstel mag ik nu uitwerken. En ik ben benieuwd naar jullie mening over de 2 andere onderdelen van het voorstel van de raad.

Allereerst het stoppen met sancties als je bijvoorbeeld niet aan de sollicitatieplicht voldoet. Ook als je niet goed genoeg je best doet om aan het werk te komen mogen medewerkers sociale dienst geen sancties opleggen. Ik ben daar niet positief over. Waarom? In de Participatiewet zit een artikel die individueel maatwerk mogelijk maakt. We zeggen altijd dat professionals meer vertrouwen moeten hebben. Meer ruimte dus om dit artikel te gebruiken. Maar in het voorstel van de raad geven we ze die ruimte niet. De raad wil een experiment dat onze professionals verbiedt om sancties toe te passen als iemand zich niet inzet om uit de uitkering te komen. We slaan zo door van “veel sancties om mensen te prikkelen” naar “geen sancties want dat werkt demotiverend” of “geen sancties want er zijn toch te weinig banen”.

Ik ga op zoek naar een evenwicht. Ook ben ik kritisch over de voorstellen voor de “flexibele verdienregeling’. BIj de PvdA en bij mij staat “werk moet lonen” hoog in het vaandel. Dus daarom terecht dat bij nieuwe belastingplan je meer geld overhoudt als je van de bijstand naar werk gaat. En daarom terecht dat mensen met een uitkering als ze iets gaan verdienen, maar wat nog te weinig is om helemaal onafhankelijk te worden van de uitkering, daar tijdelijk een deel van mogen houden.

Maar in het initiatiefvoorstel zetten ze een stap verder. In huidige regeling is inkomen uit werk de basis en uitkering vult dit aan om het bestaansminimum te halen. Dat verandert dan in: je krijgt een uitkering en je mag aanvullen met % van wat je met werken verdient. Een van de rekenvoorbeelden is dat als je 1000 euro per maand verdient je nog een aanvullende uitkering van 400 euro per maand krijgt. En om het eerlijk te maken stellen de initiatiefnemers ook om mensen die geen uitkering hebben maar net boven bijstandsniveau zitten, ook een aanvullende uitkering te geven.

Ik heb daar mijn twijfels bij. Ik gun iedereen een hoger inkomen. Immers het sociaal minimum is geen vetpot. Maar wat betekent dit voor arbeidsmarkt. En kunnen en willen we dat met zijn allen betalen. Waar gaan we als gemeente EIndhoven dan minder geld aan uitgeven? Is dat solidariteit. Of juist niet. En welke “waarden” zetten we dan centraal? Ik ben van mening dat iedereen zijn best moet doen om onafhankelijk van uitkering te worden. Bij de hierboven beschreven aanpak ligt accent op uitkering en minder op werk.

Enthousiaster ben ik over het initiatiefvoorstel van ons Raadslied Hafid Bouteibi. Hij stelt een ander sanctiebeleid voor. Harder aanpakken recidivisten. Maar mensen die voor eerste keer bedoeld of onbedoeld een kleine fout begaan een waarschuwing geven ipv een boete. Of een taakstraf ipv een forse boete waardoor iemand alleen maar meer schulden krijgt. Kortom een veel gedifferentieerdere aanpak waardoor we afstand nemen van “alle uitkeringsgerechtigde zijn verdacht” maar onze energie juist richten op de echte fraudeurs.

Staf Depla

[email protected]