De financiën van de stad: Heldere kaders

In één ding zijn we nogal conservatief: de financiën moeten kloppen. Alleen dan kunnen we als gemeente de baas blijven over onze eigen uitgaven. Ons uitgangspunt is dat we een euro pas uitgeven als we hem hebben. We maken uitzonderingen voor investeringen die nu extra geld kosten maar op den duur veel besparingen (geld) opleveren.

Onze spelregels

1. We hebben een sluitende begroting, zoals wettelijk voorgeschreven.
2. We houden ons aan de normen die de gemeenteraad in 2013 opgesteld heeft om ook op langere termijn een gezonde begroting te houden.
3. Structurele uitgaven dekken we niet met incidentele inkomsten
4. Het meerjarenplan Investeringen is er om de stad sterker te maken en niet om gaten in de begroting mee te dichten. We blijven daarom investeren. De komende periode ruim 270 miljoen euro.
5. Rijksbezuinigingen vertalen we in principe één op één door naar de gemeentelijke begroting. Een uitzondering daarop vormt het armoede- en veiligheidsbeleid. De extra middelen die in 2010 zijn vrijgemaakt voor armoede, zorg, veiligheid en onderwijs blijven beschikbaar.
6. Wij willen geen lastenverhoging voor Eindhovenaren (wel inflatiecorrectie).
7. Als we in een college plaatsnemen maken we vooraf afspraken over de bestemming van mee- en tegenvallers.
8. Als er geschrapt moet worden in taken en beleid van de gemeente zal de PvdA altijd zorgen dat de mensen die het meest nodig hebben worden ontzien. Dus: geen bezuiniging op armoedebeleid. Het geld dat de stad extra krijgt van het rijk voor zorg (1 miljoen in 2014, 1,3 miljoen vanaf 2015) wordt ook exclusief aan zorg besteed. De extra middelen (25 miljoen) die gespaard zijn om bij de overdracht van zorgtaken naar de gemeente mensen te helpen die door invoeringsproblemen tussen wal en schip raken, zullen in 2014-2018 voor dit doel worden uitgegeven.
9. We zullen subsidieprogramma’s periodiek tegen het licht houden. Dat helpt voorkomen dat er projecten bij het geld gezocht worden. Doel is het rendement van de programma’s te verhogen. Dit geldt voor programma’s als design, innovatie en duurzaamheid. Een voorbeeld? We willen de uitrol van duurzame innovatieve straatverlichtingsprogramma financieel mogelijk maken door geld vrij te maken binnen innovatiebudget.
10. In de toekomst en in dit programma hebben we wensen voor de stad die geld kosten. Bij nieuwe wensen die geld kosten, hanteren we het principe ‘nieuw voor oud’. Als we iets nieuws willen doen, moeten we iets anders schrappen.
11. Eindhoven heeft veel openbare ruimte per inwoner. De kosten voor het onderhoud drukken daarom zwaar op onze begroting. Prioriteit leggen we bij de mensen en de economie in de stad. Dit betekent dat we zuinig onze openbare ruimte onderhouden en bewoners mee laten kiezen waar ze prioriteit willen leggen.

We willen geen gat van 24,2 miljoen
Het uitgangspunt in de gemeentebegroting van Eindhoven is dat de uitgaven met 2% procent per jaar stijgen. Als we dat de komende periode volhouden dan geeft de gemeente in 2017 24.2 miljoen meer uit dan er binnen komt.

De basis van deze berekening is het recent door de landelijke politiek gesloten begrotingsakkoord. We gaan er dan vanuit dat alle voorgestelde bezuinigingen en intensiveringen gerealiseerd worden. Een nieuwe coalitie moet hier rekening mee houden. Kiezers hebben er recht op om te weten welke keuzes een partij na de verkiezingen wil gaan maken.

Zonder maatregelen ontstaat er dus een gat van 24,2 miljoen euro op de begroting van 2017. Wij maken de volgende heldere keuzes om de begroting sluitend te krijgen.
Een sluitende begroting in 15 punten:

1. Lokale lasten stijgen slechts met de inflatie
De inwoners van Eindhoven betalen gemiddeld 100 euro per huishouden minder aan lokale lasten dan de inwoners van de 38 grootste steden gemiddeld betalen. Toch willen we net als in de periode 2010-2014 de totale lokale lasten slechts met de inflatie laten stijgen. Doordat de reinigingsrechten voor de gemeente dalen, houden we met dit beleid geld over, 1,5 miljoen euro. Inwoners merken daar niets van, maar het gat in de begroting wordt er 1,5 miljoen kleiner van.

2. Economische groei en inflatie
De basis van het meerjarenbeleid van de gemeente is dat de uitgaven elk jaar met 2 procent stijgen. Daarmee wordt de inflatie opgevangen. Deze stijging veroorzaakt 21 miljoen euro van het gat van 24 miljoen in 2017 (We kijken maar tot 2017 omdat het rijk maar tot 2017 haar prognoses geeft). De gemeente gaat ervan uit dat bij lage economische groei de inflatie onder de 2 procent zakt. Dan kan de inflatie dus onder de 2% blijven. Het tekort in 2017 wordt dan evenredig kleiner.

Als de economische groei aantrekt (wat na 5 jaar economische crisis niet onwaarschijnlijk is) zal ook de inflatie stijgen en zullen ook de rijksuitgaven en dus het gemeentefonds weer meegroeien met de inflatie. Daar is in de meerjarenprognose nog geen rekening mee gehouden.

De PvdA gaat uit van een benodigde indexatie van 1% i.p.v. de 2% die de gemeente in haar meerjarenprognose hanteert. Als de inflatie hoger is, gaan we ervan uit dat de economische groei hoger is en dat dus het gemeentefonds harder groeit dan in de septembercirculaire is aangeven. Hierdoor valt het gat 10.5 miljoen kleiner uit.

3. Huisvesting en subsidies
Om huisvestingskosten te besparen maken we samen met instellingen die we subsidiëren een huisvestingsplan. De besparing zit in onze huisvestingskosten (kapitaalslasten, onderhoud) of in onze subsidiekosten. Dit levert 1.5 miljoen euro op.

4. Cultuur en sport
De tarieven laten we niet meer boven de inflatie stijgen. Om toch kosten te besparen willen we op regionaal niveau (met Helmond, Campusgemeenten, stedelijk gebied, Tilburg, Den Bosch, Breda en de provincie) afspraken maken. Welke bovenlokale en welke bovenregionale voorzieningen willen we beschikbaar houden voor onze inwoners en hoe verdelen we de kosten daarvan? Het ligt voor de hand dat regiogemeenten gaan meebetalen aan voorzieningen voor regionaal gebruik. De financiering van de internationale school samen met de campusgemeenten laat zien dat dit kan.

De betrokkenheid van de provincie is belangrijk omdat zij zich mede verantwoordelijk voelt voor het in stand houden van een aantal bovenregionale voorzieningen die van cruciaal belang zijn voor ons vestigingsklimaat.

In de stad zullen we met betrokken partijen in gesprek gaan over hoe we kosten kunnen besparen en inkomsten kunnen verhogen door beter samen te werken. Denk aan een gezamenlijke backoffice van culturele instellingen en gezamenlijke ticketverkoop, waardoor kantoorkosten worden bespaard en het eenvoudiger wordt onze stad te bezoeken.

Het Van Abbe moet opgetild worden tot Rijksmuseum. Door de financiële last te nemen doet het rijk recht aan de status van de instelling van het culturele achterland ervan.

In totaal moet dit in 2017 zo’n 2,5 à 3 miljoen bijdragen aan het dichten van het gat.

5. Tijdelijk budget besparen op investering
In het meerjarenplan investeringen staan alle geplande investeringen van de gemeente. Elk jaar stort de gemeentekrap 10 miljoen euro in de pot waaruit de investeringen betaald worden. Vanaf 2015 zou dit bedrag met een half miljoen verhoogd worden. We schrappen deze verhoging. Opbrengst: 0,5 miljoen euro.

6 Personeel gemeente
De uitloopschalen voor medewerkers, een Eindhovens extraatje op de cao, zijn afgeschaft. Dit bespaart op de langere termijn (2025) zo’n 8 miljoen op de loonkosten. In 2017 is dat 1,25 miljoen.

De gemeente heeft met werknemers afgesproken dat de opbrengst hiervan wordt ingezet voor modernisering van de arbeidsvoorwaarden, o.a. herziening functiewaardering, waardoor werk van frontlinie werkers beter beloond wordt. Dit laatste willen we nog steeds, maar we regelen bij voorkeur via de landelijke cao-tafel waar ook onderhandeld wordt over modernisering van de arbeidsvoorwaarden.

Bij de gemeente Eindhoven bestaat op dit moment nog een aantal regelingen die extra zijn bovenop de CAO. Die Eindhovense extra’s willen we afschaffen. Dit levert 0.5 miljoen op. Het is redelijk dit te vragen i.v.m. de werkzekerheid die medewerkers tot 1-1-2017 hebben gekregen.

De extra taken die het rijk aan gemeenten toebedeelt, leveren ook meer budget op van het rijk. In dit budget zit ook dekking voor overhead (1,5 miljoen). Verder verwachten we krimp in het ruimtelijke domein door het succesvol doorvoeren van het programma ‘ontslakken’ (minder regels) en het programma ‘minder regels en meer rijdende rechters’

7. Groei van de stad
De gemeente Eindhoven groeit harder dan de gemiddelde bevolking van Nederland. Daardoor krijgen we een groter deel van het gemeentefonds. Dit levert in 2017 zo’n 1 miljoen meer op omdat we tot die periode 2500 inwoners harder groeien dan gemiddelde groei in Nederland.

8. Intensivering regionale samenwerking
Eindhoven zit in een aantal gemeenschappelijke regelingen. Het opdrachtgeverschap wordt in elke gemeente apart ambtelijk ondersteund. Dit kan efficiënter door samen te werken (500.000 euro).

De hervorming van het SRE bespaart 800.000 euro. De inwonersbijdrage van het investeringsfonds blijft onaangetast ( 0,8 miljoen per jaar). Immers gezamenlijk de economie versterken is de basis voor onze toekomst. Wel besparen we door meer subregionale samenwerking. De ambtelijke ondersteuning daarvan wordt betaald uit de reguliere begroting. De opbrengst is 600.000 euro, we betalen straks 1 miljoen per jaar.

Daarnaast willen we de kracht van Brainport Development versterken door het minder als ‘Kamer van Koophandel’ te laten functioneren en meer als een platform waar samenwerking en projecten weer door de aangesloten instellingen, bedrijven en overheden gedragen worden. De Brainport-kosten voor Eindhoven dalen hierdoor met 200.000 euro. Tegelijk willen we ook structureel middelen steken in een gezamenlijke (Brainport) internationale desk gericht op internationale contacten, handelsmissies etc.

9. Intensivering fraude aanpak
We willen gebiedsgerichte fraude intensiever onderzoeken door uitbreiding samenwerking met belastingdienst, UWV, RDW, vreemdelingendienst, SVB, dienst toeslagen.

Dit moet per saldo 1 miljoen opleveren (uitkeringen, dwangsommen, subsidies)

10. Grondbedrijf
Uit onderzoek door Deloitte blijkt dat we moeten ingrijpen in het grondbedrijf. Een deel structureel (personeelsplannen aanpassen aan portefeuille en dekking). Een deel incidenteel (minder opbrengsten dan begroot i.v.m. lagere waardebepaling en minder programma). Voor dit laatste hebben we al 14,5 miljoen opzij gezet. Indien meer nodig is, dan dekken we dit uit de rekening resultaat van de komende jaren en het opschonen van de reserves door het schrappen van projecten. Bovendien groeit de economie in onze regio. Hierdoor zal op termijn een aanzienlijk deel van het programma toch gerealiseerd kunnen worden. Te vroeg het verlies nemen in financieel moeilijke tijden is daarom niet verstandig. We zullen wel de structurele maatregelen nemen.

11. Armoedebeleid
Door bijsturing van de Wmo en meevallers in het armoedebeleid (minder groei van de armoede dan verwacht) houden we 6,5 miljoen euro per jaar over. Deze reserveren we voor nieuwe zorgtaken waarvoor we van het rijk fors minder middelen krijgen. De een miljoen extra die we van rijk voor armoede krijgen (vanaf 2015: 1,3 miljoen) zetten we in voor intensivering van het armoedebeleid.

12. Bereikbare stad
Bereikbare stad. Een deel van de middelen die gereserveerd zijn voor asfalt (o.a. de ruit) willen we anders gebruiken. Bijvoorbeeld om te investeren in duurzaamheid (incl. groen en fiets) en onderwijs.

13. Gebruik eigen vermogen van deelnemingen
Geld dat er wel is, willen we ook gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan het gebruiken van eigen vermogens van onze deelnemingen (Eindhoven Airport, Ergon). Zo willen we met een hogere dividenduitkering van de airport een bijdrage leveren aan de verbetering van de landzijdige ontsluiting van het vliegveld. Afgesproken is dat dit voorwaarde is voor verdere groei (0.5 miljoen).

14. Verlenging regeling buurtbudgetten
De PvdA wil de bewonerscheques/regeling buurtbudgetten verlengen. Hiermee krijgen inwoners budget om eigen buurtinitiatieven te betalen. De dekking hiervoor verwachten we te halen uit de opbrengsten van collectieve verzekeringen (opstal en inboedel) op straat- en wijkniveau. Onze wethouder Torunoglu heeft het idee daarvoor ontwikkeld en uitgewerkt met verzekeringsmaatschappijen. De korting per huis kan oplopen tot 30%. Ons voorstel is om tweederde hiervan in de pot bewonerscheques te stoppen.

15. Banenstimulans
We besteden komende periode jaarlijks 12 miljoen euro om mensen aan het werk te helpen. Deze middelen gebruiken we ook om co-financiering uit Den Haag en Europa te krijgen.

__________________________________________________________________________

Dit was het laastste thema uit ons verkiezingsprogramma: naar de INDEX