Een uitkering voor mensen die dat nodig hebben.

In het Eindhovens Dagblad werd deze week de suggestie gewekt dat ik als PvdA wethouder illegaal een camerawagen zou in zetten om uitkeringsfraude op te sporen. Deze suggestie klopt niet. En wat voor mij aanleiding om onderstaande ingezonden brief te schrijven. Ik vind het belangrijk dat iedereen de kans krijgt om mee te doen. En dat we sociale zekerheid hebben voor mensen die niet voor zich zelf kunnen zorgen. Dat we mensen daar met betrokkenheid moeten bejegenen. Maar dat we deze sociale voorziening alleen in stand kunnen houden als we misbruik aanpakken. En over de manier waarop dat gebeurt is natuurlijk discussie. Hoe zorg je er aan de ene kant voor dat uitkeringsgerechtigde zich fatsoenlijk behandeld voelen en aan de andere kant je niet naief bent in het aanpakken van fraudeurs.

Een uitkering voor mensen die dat nodig hebben
In Eindhoven gaan we ervan uit dat mensen die een beroep doen op de bijstand, niet voor niets bij ons aankloppen. Een baan is namelijk niet voor iedereen weggelegd. Allerlei omstandigheden kunnen ervoor zorgen dat iemand tijdelijk of langdurig niet kan werken. Dat is al vervelend genoeg. Een uitkering is dan voor veel mensen noodzakelijk als zij zelf niet in staat zijn om in hun levensonderhoud te voorzien.

Om deze basisvoorziening voor iedereen die dat nodig heeft in stand te kunnen houden en omdat het om gemeenschapsgeld gaat, moeten we zorgvuldig met het beschikbare budget omgaan. Dat betekent ook dat we opzettelijk misbruik niet door de vingers kunnen zien. We willen tegelijkertijd voorkomen dat iedereen met een uitkering zich als een verdachte bejegend voelt. Door ingewikkelde regelgeving kan het wel eens onduidelijk zijn wat wel en niet mag; iemand die een formulier verkeerd invult behandelen we anders dan iemand die opzettelijk de boel belazert. We geven allereerst duidelijke informatie, leveren maatwerk en begeleiding. Als we een sterk vermoeden hebben van fraude dan controleren we dat ook per geval en gaan uiteindelijk over tot sancties als dat nodig is.

De gemeente heeft meerdere mogelijkheden om fraude opsporen. Dat varieert van dossieronderzoek, inzage in systemen en internetrecherche tot huisbezoeken. Een van de mogelijkheden is een camerawagen, die nu in Eindhoven nog niet wordt ingezet. Een camerawagen kun je inzetten als andere middelen niet volstaan of mogelijk zijn. De inzet moet ook in redelijke verhouding staan tot de fraude en wordt van geval tot geval goed afgewogen. De inzet van een camerawagen heeft verschillende voordelen. De camera kan gericht worden ingezet over een langere aaneengesloten periode, is veel goedkoper en efficiënter dan het doen van waarnemingen door medewerkers en is objectief. Bovendien is het minder belastend voor de betrokkene dan een buurtonderzoek.

Omdat dit een zwaar middel is en de privacy van mensen ermee gemoeid is, heeft de gemeente Eindhoven een protocol opgesteld voor het gebruik van een camerawagen. Dit protocol wordt getoetst door de Autoriteit Persoonsgegevens, omdat we zorgvuldigheid heel belangrijk vinden. Zodra dat proces doorlopen is en we hun advies hebben, zullen we dat opvolgen. Tot die tijd is er geen sprake van inzet van een camerawagen.

Staf Depla, wethouder van werk, economie en beroepsonderwijs gemeente Eindhoven