Eindhovens harmoniemodel ook goed voor het land.
Dat gaat niet vanzelf. Daar wordt hard aan gewerkt door de vier fracties. Door veel overleg te voeren waarbij uitgegaan wordt van de overeenkomsten, niet van de verschillen. Van de wensen van de ander in relatie tot de eigen idealen.
Het college durft te denken vanuit de oplossing voor een probleem dat wordt ingegeven door financieel moeilijke tijden. En laten we eerlijk wezen: er kunnen in dit land nog veel zaken slimmer opgelost worden waardoor er geld bespaard kan worden. Wanneer je daarbij oog blijft houden voor maatwerk, voor mensen die dreigen om te vallen én ruimte blijft maken voor investeringen, kunnen er zelfs mooie dingen ontstaan. Zoals mensen die samen het groen in de eigen buurt onderhouden.
Dit vergt wel een andere manier van denken: van de overheid, die niet meer alle wijsheid in pacht heeft, van de burger, die niet meer op de overheid kan leunen, van de ondernemer, die niet meer alleen voor eigen gewin kan ondernemen en van de maatschappelijke instellingen die weer meer oog moeten hebben voor het algemeen belang. En andere manier van denken dus van ons allemaal.
Een dergelijke mentaliteits – en gedragsverandering is ingewikkeld en kost tijd.
In Eindhoven zijn we bv. het welzijnswerk aan het omvormen, de bibliotheek wordt anders ingericht en de ambtenaren moeten anders gaan werken. Dat zijn processen die lang duren, waarvoor veel moet veranderen. Dat maakt dat alles met alles te maken heeft. Daardoor wordt het weer heel moeilijk om er een detail uit te halen zonder de hele constructie te vernietigen. Dan moet je dus vertrouwen hebben in het gezamenlijke vooropgestelde doel en de uitwerking daarvan tijd gunnen.
Daarmee wordt een begrotingsbehandeling in de raad best saai, dat geef ik toe. Accenten kun je wel blijven leggen, en dat doe je dan in goed overleg, ook als het gaat om zaken waarbij je diep van mening verschilt. Zoals koopzondagen of het gratis openbaar vervoer.
Dit model kan landelijk ook werken. Daar zijn twee partijen met verschillende idealen op zoek naar de oplossing: een stabiel, consequent bestuur dat moeilijke onderwerpen durft aan te pakken.
De leiders van die partijen waren en zijn welwillend. Zij hebben de opdracht van de burger, zoals die bij de verkiezing heeft bepaald, serieus genomen. Er was geen andere keuze. Niet wat betreft coalitie en niet wat betreft aanpak: het land móet vooruit.
Gezamenlijk komen zij met een complex pakket aan maatregelen, waarbij alles aan elkaar verbonden is. De zorgpremie werd inkomensafhankelijk gemaakt, maar in samenhang met belastingmaatregelen. De bijdrage voor ontwikkelingssamenwerking gaat omlaag, maar wordt gekoppeld aan internationale handel.
De politiek heeft eindelijk eens gedurfd knopen door te hakken op dossiers die dat echt nodig hebben. En wat gebeurt er: iedereen springt op zijn eigen stokpaardje en schreeuwt moord en brand.
De achterbannen van de partijen staan op hun strepen. Maatschappelijke organisaties slaan alarm vanuit hun eigen perspectief. De oppositie schiet direct in de eigen rol en vergeten daarbij het hogere landsbelang. De media springen er hijgerig op in en halen – zorgvuldig opgebouwde details – uit hun verband. De onrust groeit en groeit nog voordat er een kans gegund wordt.
Het kan niet zo zijn dat we allemaal zeggen: er moet bezuinigd worden, maar van mijn budget blijf je af. Dan kom je er niet.
Het wordt hoog tijd dat we met z’n allen de verantwoordelijkheid gaan voelen dat er iets moet gebeuren in dit land. En die verantwoordelijkheid heeft consequenties, voor iedereen en alles.
Dus ik roep iedereen op om, in plaats van allemaal te focussen op het eigen perspectief, te kijken naar het totaalplaatje. We hebben écht elkaar nodig om veranderingen tot stand te brengen. Overheid, maatschappelijke bondgenoten en de burger. Samen komen we er uit, kijk maar naar Eindhoven.
Mieke Verhees
Fractievoorzitter PvdA – Eindhoven