Voorlopig niks klaar of over…

30 oktober 2006
“Klaar? Over?” was de titel van de bijdrage van PvdA-fractievoorzitter Gaby van den Biggelaar in het debat over het onderzoek naar het ambtelijk en bestuurlijk handelen in de periode mei 2002 tot november 2005. Aanleiding voor dit onderzoek was de stroom van geruchten over mogelijk laakbaar handelen binnen de gemeente Eindhoven, die op gang kwam na het uitbrengen van een rapport over het handelen van voormalig wethouder Pastoor. Volgens de conclusies pleit het onderzoeksrapport van 4iTrust de heer Pastoor vrij; en als je het rapport beperkt tot de samenvatting, dus oppervlakkig leest, lijkt er niets aan de hand; dat was eerlijk gezegd in eerste instantie ook onze  reactie; en voor het grootste deel van de onderzochte geruchten gaat dit ook zeker op. In dit rapport is het handelen van Pastoor vooral getoetst aan de formele bevoegdheid en regelgeving. Maar er gelden in het openbaar bestuur meer regels: regels van rechtvaardigheid, redelijkheid, verbod van willekeur; regels van collegiaal bestuur; Formeel juridisch gezien zijn er inderdaad geen grenzen overschreden, maar is daarmee impliciet bestuurlijk behoorlijk geopereerd? Bij een aantal onderzochte zaken hebben wij twijfels over dit aspect. In een dossier met betrekking tot grondruil heeft dit geleid tot een bijzonder onterecht besluit waardoor de betreffende burger benadeeld is. Los van regels en afspraken en in strijd met een collegebesluit liet Pastoor op eigen houtje een taxatie uitvoeren; de methode van taxeren was niet conform de hiervoor gangbare methode. Er kwam een bedrag uit dat veel lager was dan het eerder getaxeerde bedrag; vervolgens bepaalde Pastoor op eigen houtje een eindbedrag; Pastoor zette de betreffende burger onder druk door ‘alles of niets’ te spelen. In onze ogen is hier sprake geweest van willekeur, van onbehoorlijk en oncollegiaal bestuur. Hierdoor  wordt geen lijn gevolgd waarmee je naar buiten kunt aantonen, dat je als gemeente rationeel en zakelijk en open je publieke functie verricht. Wij hebben het college gevraagd deze zaak opnieuw op te pakken om te bezien of het mogelijk is om hier alsnog volgens de regels mee om te gaan. Het college zegde toe dit te gaan doen. Het onderzoek van 4iTrust beperkte zich niet tot het handelen van oud-wethouder Pastoor, maar omvatte het gehele gemeentelijke (bestuurlijk en ambtelijk) handelen. In een bepaalde zaak bleek uit het rapport dat ambtenaren  niet volgens de regels gehandeld hadden. Het is de bevoegdheid van het college hier consequenties aan te verbinden.In andere zaken  bleef de PvdA ernstige twijfels houden naar aanleiding van de onderzochte feiten. Zo blijft er onduidelijkheid bestaan over de vraag wie opdracht heeft gegeven de  onderzoeksverslagen van het Caminada-onderzoek te vernietigen en wie daarvan op de hoogte was. Tussen verklaringen daarover zit ruimte. Centraal in de PvdA-bijdrage stond het onderzoek naar de wijze waarop de aanbesteding van de bouw van de Effenaar is verlopen. De uiteindelijke keuze voor het bouwbedrijf dat de opdracht kreeg de Effenaar te mogen bouwen, lijkt niet voor de hand te liggen. Zelfs met de inschakeling van een deskundig bureau zijn de zaken niet behoorlijk gegaan. Bevoegdheden zijn niet duidelijk, we lezen tegenstrijdige verklaringen en argumenten worden inconsequent gebruikt. 4ITrust volstaat in het rapport met de conclusie dat er niet volgens de regels is gehandeld. Voor ons is van belang om te weten of hier bewust is gehandeld in die zin dat er een bedoeling achter zat. Op deze vraag geeft het onderzoeksrapport helaas geen antwoord. Zolang wij hierover geen duidelijkheid hebben blijven twijfels houden over de integriteit van dit handelen.  Voor de PvdA is het noodzakelijk  deze twijfels van tafel te krijgen. De beschreven twijfels van de PvdA nam het college bij monde van burgemeester Sakkers niet weg. De PvdA gaf weliswaar steun en goedkeuring aan een aantal ingezette verbeteracties, zoals verbetering van de aanbestedingsprocedure en afspraken mbt collegiaal bestuur, maar twijfels bleven over een aantal feiten. Het college gaf aan deze door middel van eigen onderzoek op te willen pakken. De PvdA  wilde dat de raad zelf onderzoek ging doen. Een motie van de PvdA om de selectieprocedure rondom de aanbesteding van de Effenaar middels een raadsenquete te onderzoeken kreeg een ruime meerderheid (PvdA, SP, VVD en Leefbaar Eindhoven). En eenzelfde motie van LE werd gesteund door PvdA en SP. De PvdA realiseert  zich ter dege dat een raadsenquete (een onderzoek waarbij mensen onder ede kunnen worden gehoord) een zwaar middel is. Wij hebben na lang en intens beraad besloten hiertoe over te willen gaan, juist ter wille van het belangrijkste doel voor ons lokaal bestuur: herstel van de integriteit. Zolang wij hierover twijfels houden is de zaak nog niet klaar en over.