Het Spoelhuisje: cultuur behouden voor de stad

14 juni 2007
Met de nieuwbouw van de Effenaar zijn er plannen ontwikkeld om de tuin eromheen te ontwikkelen als Stadstuin. In die Stadstuin ligt het Spoelhuisje, een piepklein huisje dat als enige restant nog doet herinneren aan de textielindustrie. In 2005 is het op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst en werd besloten het te renoveren. Het Spoelhuisje is de basis van de stichting 80 Questions, opgericht door de bewoner van het pand, Martin Voorbij. De stichting organiseert twee projecten. Het eerste is het Inkijkmuseum, gevestigd in het Spoelhuisje. Een grote kijkdoos met kunst, waarbij mensen door het raam naar de collectie kunnen kijken. Het tweede project is de mobiele tentoonstelling Show Your Hope die door de hele wereld toert. Daarmee wordt kunst heel laagdrempelig gemaakt, naar de mensen toe gebracht. Veel schoolkinderen zijn inmiddels met de schilderijen van de stichting in aanraking gekomen. Kortom: een bewonderenswaardig creatief initiatief van een gedreven persoon (zonder enkele steun van de gemeente!). Dergelijke initiatieven doen een stad ‘borrelen en bruisen’. Die moet je dus koesteren. In mei vorig jaar kregen we een brandbrief van de stichting: met de renovatie zou het wel eens kunnen gebeuren dat het Inkijkmuseum zou gaan verdwijnen.

Wat was er aan de hand?
De tuin werd opnieuw ingedeeld, waardoor er geen plaats meer zou zijn voor de vrachtwagen van de stichting en ook niet meer voor openlucht-ontvangsten (binnen was daar al geen plaats voor!) en het huisje zou worden gerenoveerd volgens bestaande regelgeving en vervolgens verhuurd moeten worden op geldende commerciële basis. Om het huisje te behouden, moesten een aantal besluiten worden genomen. Besluiten die een vertaling zijn van het gemeentelijk beleid (i.c. broedplaatsenbeleid), aansluiten bij de gemeen­telijke regelgeving (Bestemming woon/werk) en bijdragen aan een levensvatbare toe­komst van het Inkijkmuseum (exploitatie). Hierbij zijn vier gemeentelijke diensten betrokken, te weten: De dienst Maatschappelijke Ontwikkeling in verband met het broedplaatsenbeleid als een van de speerpunten uit de visie “Eindhoven Innovatieve Cultuurstad”; De dienst Stedelijke Ontwikkeling en Beheer in verband met de bestemming van het pand en zijn omgeving; De dienst Algemene en Publiekszaken in verband met de renovatie en verhuur van het pand; De dienst Werk, Zorg en Inkomen in verband met een levensvatbare exploitatie en regelingen die daaraan kunnen bijdragen.

En hier begon het probleem: omdat er verschillende diensten betrokken waren bij de ontwikkeling van de Stadstuin en het Spoelhuisje, dreigde het Spoelhuisje ten onder te gaan in de vaart der volkeren. Hoewel we veel praten over integraal beleid, komt daar in de praktijk nog niet altijd veel van terecht. Verantwoordelijkheden houden op bij de deur van de afdeling. Dat is ergens ook wel te verklaren: als er meerdere mensen betrokken zijn, is er niet één probleemdrager en blijven de zaken liggen.

Totdat ik, na vele gesprekken met ambtenaren, er eentje trof die zich wél hard wilde maken voor dit specifieke geval en zich opwierp tot projectleider. In samenwerking met alle diensten, de bewoner en mezelf, heeft deze ambternaar een ‘bovendepartementaal’ dossier opgesteld. De integrale aanpak heel letterlijk in praktijk gebracht, met als resultaat het behoud van een klein, maar zeer creatief initiatief voor onze stad.

Mieke Verhees